Onze stemplooien zijn twee elastische spiertjes in ons strottenhoofd. Stemgeluid ontstaat wanneer lucht uit de longen door de stemplooien in trilling gebracht wordt. Het brongeluid, dat door de stemplooien gevormd wordt, wordt verder versterkt en gevormd door resonantie in de keel- mond- en neusholtes.
Een leuk filmpje over de werking van de stem vind je hier:
Stemproblemen houden alle problemen in die te maken hebben met het trillen van de stemplooien.
Voelt stemgeven niet goed meer aan? Is stemgeven vermoeiend, voelt je keel moe aan nadat je een tijdje gesproken hebt? Heeft je stem een beperkte(re) draagkracht? Is je stem onvast? Heb je regelmatig keelpijn, moet je veel hoesten, kuchen of keelschrapen? Heb je een branderig gevoel in je keel of het gevoel dat er een 'brok' in je keel zit? Is je stem langer dan twee weken hees?
In het geval van bovenstaande klachten is het sterk aan te raden een NKO-arts en stemtherapeut te contacteren voor een uitgebreid stemonderzoek.
Hoe sneller een stemprobleem herkend wordt, hoe beter we de foutieve stemgewoonten en compenserende gedragingen kunnen corrigeren en automatiseren.
De structuren die betrokken zijn bij de stemgeving, zijn kwetsbaar. Stemmisbruik (vb. roepen), verkeerd stemgebruik (vb. gespannen praten), omgevingsfactoren (vb. droge lucht), schadelijke gewoonten (vb. roken) of bepaalde lichamelijke factoren (vb. astma) kunnen ervoor zorgen dat deze structuren beschadigd worden. Op die manier ontstaan stemstoornissen.
We onderscheiden twee soorten stemstoornissen:
Organische stemstoornissen
Bij organische stemstoornissen is er steeds sprake van een letsel op de stemplooien. Voorbeelden van dergelijke letsels zijn noduli ('knobbels'), oedeem, stemplooiparalyse of -parese, granulomen...
Organische stemstoornissen kunnen aangeboren zijn, maar ook ontstaan door foutief stemgebruik of chirurgische ingrepen.
Functionele stemstoornissen
Wanneer er sprake is van stemproblemen zonder enig letsel aan de stemplooien, spreken we van een functioneel stemprobleem. De stemproblemen worden dan veroorzaakt door foutief stemgebruik.
Indien deze functionele stemstoornissen niet opgevolgd worden, kunnen ze evolueren naar een organisch stemprobleem.
Tijdens de therapiesessies gaan we op zoek naar manieren om de balans in het strottenhoofd te herstellen. Op die wijze komen we tot een optimale, eutone stemgeving.
Daarnaast kan een stemtherapeut ook helpen bij de optimalisatie van de stem.
Hier is er dan geen sprake van een stemprobleem, maar gaan we bijvoorbeeld oefenen op presentatietechnieken, een overtuigende intonatie, een minder nasale stem, een meer dragende stem...
U kan eveneens in de praktijk terecht voor manuele facilitatie van de extra- en intra-laryngeale spieren (= de spieren van en rond het strottenhoofd). Dit kan kaderen in een algemene behandeling van een stemprobleem, maar kan ook apart toegepast worden in geval van overmatige spanning van het stemapparaat na excessief stemgebruik.